საერთაშორისო ჟურნალი სოციალურ მეცნიერებებში

სტატიის აბსტრაქტი

თანამედროვე მსოფლიოში საერთაშორისო ურთიერთობების საფუძვლები თავიდან არის განსაზღვრული: სამხედრო დომინირების ძალაზე დაფუძნებული მიდგომა იცვლება ეკონომიკური და ენერგეტიკული დიპლომატიის გააზრებული გამოყენებით. ეს სტატია წარმოგიდგენთ ეკონომიკურ და ენერგეტიკულ დიპლომატიას შორის მზარდ ურთიერთკავშირს და ამტკიცებს, რომ ენერგეტიკული დიპლომატია ეკონომიკური მმართველობის სექტორული ნაწილია გლობალური ურთიერთდამოკიდებულების ფართო რეალობაში. ამ ურთიერთობის შესასწავლად კვლევა სამი შეკითხვის გარშემო ვითარდება: რა არის ეკონომიკური და ენერგეტიკული დიპლომატიის საერთო ელემენტები? როგორ ვლინდება თითოეული ელემენტი ამ ორ სფეროში? და როგორ აძლევს ამ ელემენტების ურთიერთდამოკიდებულება სახელმწიფოებს შესაძლებლობას, ეკონომიკური ურთიერთდამოკიდებულება გარდაქმნან გეოპოლიტიკურ ძალად?

ამ კითხვებზე პასუხის გასაცემად, სტატია ახასიათებს ენერგეტიკულ და ეკონომიკურ დიპლომატიას მათი ხუთი საერთო განზომილების გამოვლენით: კონტექსტი, ინსტრუმენტები, აქტორები, სივრცეები და პროცესები. ეს განზომილებები ერთმანეთთან აერთიანებს ამ ორ კონცეფციას და აჩვენებს მათ ძლიერ ურთიერთდამოკიდებულებას, თუმცა ასევე გამოკვეთავს სექტორულ განსხვავებებს. საბოლოოდ, ნაშრომი მიუთითებს, რომ ენერგეტიკული დიპლომატიის გააზრება ეკონომიკური დიპლომატიის უფრო ფართო ხედვის ფარგლებში იძლევა უფრო მკაფიო გაგებას იმის შესახებ, თუ როგორ გარდაქმნიან სახელმწიფოები ეკონომიკურ ურთიერთდამოკიდებულებას ძალად XXI საუკუნის გლობალური კონკურენციის პირობებში.

კვლევა ასახავს ეკონომიკური დიპლომატიის ტრანსფორმაციას მისი ტრადიციული, სახელმწიფოზე ორიენტირებული მოდელიდან ახალი, მრავალგანზომილებიანი სისტემისკენ, რომელიც დღეს ფინანსებს, ვაჭრობას, რეგულაციებსა და ტექნოლოგიებს აერთიანებს. ნაშრომი ამტკიცებს, რომ თანამედროვე ეკონომიკური დიპლომატია შეიძლება იყოს როგორც შემტევი, ისე დამცავი: ერთი მხრივ, ის აძლიერებს ეროვნულ გავლენას თანამშრომლობისა და საბაზრო ინტეგრაციის გზით, ხოლო მეორე მხრივ, მართავს დაუცველობებს ფინანსების, ვაჭრობისა და რესურსების სფეროებში.

საკვანძო სიტყვები: დიპლომატია, ეკონომიკა, ენერგია, საერთაშორისო ურთიერთობები, სახელმწიფოები, ძალა, უსაფრთხოება

სტატიის DOI: https://doi.org/10.55367/OBRD8971