განვითარებულ სამეწარმეო ეკოსისტემებში სახალხო დაფინანსების crowdfunding მოდელმა დიდი ხანია მნიშვნელოვანი ადგილი დაიკავა და ჩამოყალიბდა, როგორც საჭირო ფინანსური რესურსების მოძიების ეფექტური ალტერნატიული საშუალება. კვლევა განიხილავს სახალხო დაფინანსების როლს, როგორც ალტერნატიულ დაფინანსების მექანიზმს განვითარებად ფინანსურ ეკოსისტემაში საქართველოს მაგალითზე. საქართველოში ქვეყნის საბანკო სექტორის დომინირებისა და დაფინანსების მრავალფეროვან წყაროებზე შეზღუდული ხელმისაწვდომობის გათვალისწინებით, სტარტაპები და მცირე და საშუალო საწარმოები (SMEs) მნიშვნელოვან გამოწვევებს აწყდებიან კაპიტალის მოზიდვის თვალსაზრისით. მიუხედავად იმისა, რომ სახალხო დაფინანსებამ გლობალურად მოიპოვა პოპულარობა, მისი წილობრივ საინვესტიციო მექანიზმის დანერგვა საქართველოში კვლავ ვერ ხერხდება. აღნიშნული ნაშრომი იკვლევს იმ ბარიერებს, რომლებიც აფერხებს წილზე დაფუძნებული სახალხო დაფინანსების დანერგვას, მათ შორის მარეგულირებელ ხარვეზებს და დაბალ ფინანსურ წიგნიერებას. ლიეტუვასთან (ქვეყანა, რომელმაც წარმატებით მოახდინა წილობრივი სახალხო დაფინანსების ინტეგრირება თავის ფინანსურ სისტემაში) შედარებითი ანალიზი გვაძლევს ღირებულ ინფორმაციას იმის შესახებ, თუ როგორ აყალიბებს მარეგულირებელი მხარდაჭერა და საბაზრო პირობები ალტერნატიული დაფინანსების მექანიზმების დანერგვას და განვითარებას.
კვლევაში გამოყენებულია შერეული მეთოდების მიდგომა, რომელიც აერთიანებს მეორადი მონაცემების ანალიზსა და შედარებით კვლევას. საქართველოსა და ლიეტუვის ოფიციალური წყაროებიდან მოპოვებული მონაცემები, შესაბამის ლიტერატურასთან ერთად, გამოყენებული და გაანალიზებულია სახალხო დაფინანსების განვითარებაზე მოქმედი ფაქტორების შესაფასებლად.
კვლევა აიდენტიფიცირებს იმ ძირითად ფაქტორებს, რომლებიც გავლენას ახდენს სახალხო დაფინანსების შესახებ ინფორმირებულობაზე, მცირე და საშუალო ბიზნესის ზრდაზე, ხაზს უსვამს ფინანსური განათლების ნაკლებობას, ტრადიციულ საბანკო სესხებზე დამოკიდებულებას და მარეგულირებელ ჩარჩოებს.
დასკვნები ცხადყოფს, რომ მარეგულირებელი ბარიერები და შეზღუდული ფინანსური ცოდნა არის მთავარი დაბრკოლება სახალხო დაფინანსების დანერგვისთვის საქართველოში. ლიტვის მარეგულირებელმა ინიციატივებმა, განსაკუთრებით ECSP რეგულაციის მიღებამ 2021 წელს, მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა ქვეყნის სახალხო დაფინანსების ეკოსისტემა, რამაც გამოიწვია მცირე და საშუალო ბიზნესის ალტერნატიულ დაფინანსებაზე ხელმისაწვდომობის გაზრდა. საქართველოში ტრადიციული საბანკო საქმიანობის დომინირება კიდევ უფრო ახშობს დაფინანსების ალტერნატიულ ვარიანტებს, რაც ხელს უშლის სამეწარმეო ეკოსისტემის ზრდას. კვლევის შედეგები მნიშვნელოვან ინფორმაციის წყაროდ შეიძლება იქცეს პოლიტიკის შემქმნელების, ფინანსური ინსტიტუტებისა და მეწარმეებისთვის, რომლებიც ცდილობენ გააძლიერონ დაფინანსების ალტერნატიულ წყაროებზე ხელმისაწვდომობა.
კვლევა ხაზს უსვამს საქართველოში ფინანსური წიგნიერების ზრდის, დაფინანსების წყაროების დივერსიფიკაციისა და სახალხო დაფინანსებისთვის ძლიერი მარეგულირებელი ჩარჩოების ჩამოყალიბების აუცილებლობას.
ნაშრომი მთავრდება რეკომენდაციებით საქართველოს საინვესტიციო ინფრასტრუქტურის გაძლიერების, ფინანსური განათლების ხელშეწყობისა და ლიტვის საუკეთესო პრაქტიკის ინტეგრაციის შესახებ.
